2024 Oscar Filmleri (Anora & Flow)

 

ANORA (ABD / En iyi Film Oscarı - 2024)

Bağımsız Amerikan Film Yönetmeni Sean Baker, Anora ile tarihte tek bir film ile 4 oscar kazanan ilk sanatçı oldu. En iyi film, En iyi yönetmen, en iyi senaryo ve en iyi kurgu.

Film, Cannes Film Festivali en iyi film ödülü de dahil olmak üzere ekipçe toplam 100’ün üzerinde ödül kazandı.

Anora, çapraşık bir “Pretty Woman/Cinderella” klonu hikâyeyi anlatıyor. Başrolde haklı bir Oscar heykelciğine uzanan genç oyuncu Mikey Madison var. Filmin Oscar adaylıklarından tek gerçekleşmeyeni olan en iyi yardımcı erkek oyuncu ödülüne uzanamasa da, Rus oyuncu Yura Borisov da kontrollü, iyi bir oyun vermiş.

Amerika’ya eğlenmek için gelen bir Rus Oligarkının şımarık oğlu ile geçirdiği bir haftadan sonra, o’nun teklifi ile evlenen Özbek asıllı Amerikalı escort Ani’nin (Anora) hikâyesini anlatıyor film.

Diğer Oscar adayı filmleri geçerek, En iyi film oscarını alması benim için şaşırtıcı olmadı. Bu filmden net bir şekilde daha iyi diyebileceğim tek film “Dune Part Two” idi ve akademi de nedense (çok iyi de olsa) bilimkurgu janrını ödüllendirecek zekâ düzeyinde olmayan Amerikalılardan oluşuyor sonuçta.

Sınıflar arası farkı olması gerektiği gibi yeterince sert şekilde aktaramasa da; gerçekçi yaklaşımıyla izlenilmesi gereken bir film Anora.

FLOW (Litvanya / En iyi Animasyon Film Oscarı - 2024)

Yılın en büyük film sürprizi Bursa ilimiz kadar bile nüfusu olmayan Litvanya’dan geldi. 

Straume (Flow : Bir Kedinin Yolculuğu), Disney, Pixar, vb. dünyanın en büyük animasyon stüdyolarının filmlerini geride bırakarak; ABD’yi fethetti.

En iyi Animasyon Film ödülünü hem Oscarlar’da, hem de Altın Küre’de almayı başardı. Toplamda onlarca ödül de kazandı bu sevimli çizgi film.

Flow, büyük bir selin yuvalarından ettiği ve kahramanımız “kedi”nin çevresinde toplanan Bremen Mızıkacıları benzeri bir sevimli hayvan ekibinin maceralarını konu alıyor. Grup, farklılıklarına ve zaman zaman yaşadığı anlaşmazlıklara rağmen, zorluklar karşısında güçlerini ve zekâlarını birleştirip harika bir ekip çalışması gösteriyorlar.

İnsanların hiç ortalıkta gözükmediği, hayvanların insanlaştırılmadığı ve konuşturulmadığı enfes, şiirsel bir film Flow. Sessiz bir dostluk çığlığı olan bu güzelleme, benim için tüm zamanların en iyi kedi animasyon filmi oldu.

İlginçtir ki, Türkiye’de çok az salonda gösterilen filmi hafta içi bir gündüz seansında da olsa, sinemada tek başına izlemek üzücü oldu. Sinemada kaçırdıysanız, TV ya da stream platformlarında rastlarsanız, sakın kaçırmayın ailecek derim.

En iyi Yerli Kadın Yönetmen Filmleri

 En iyi Yerli Kadın Yönetmen Filmleri

1. KEDİ (CEYDA TORUN – 2016)

Türk yönetmen Ceyda Torun’un İstanbul’un beş ayrı noktasındaki beş kediye yoğunlaşan benzersiz dokümanter filmi. Kedi denen mucize canlı ile İstanbul denen sihirli kentin buluşmasının eşsiz anlatımı. Defalarca izleyeceğiniz arşivlik bir film. 

Sıradan İstanbulluların sıradan diyeceğiniz (biz kedi severler hiçbir kedinin sıradan olmadığını biliriz ama…) kedilerle kurduğu dostluk bağı anlatılmaz, yaşanır. 

Türk sinemasının yüz akı, mükemmel bir film. TIME dergisi yılın en iyi 5. Filmi seçmişti. ABD’de en çok gişe yapan Türk filmi olmuştu.

https://youtu.be/PpG0z-npFIY?si=h7Zuft0nh9pdtVaD

2. AÇLIK (BİLGE OLGAÇ – 1974)

Türkan Şoray ve Mehmet Keskinoğlu’nun başrollerini paylaştığı film, zorba ağalarının insafı altında açlıkla cebelleşen köylülerin dramını anlatıyor.

Türkan Şoray’ı sinemadaki en önemli rollerinden birinde gördüğümüz film, çarpıcı finali ile uzun süre sizinle kalıyor. Bilge Olgaç, kendi senaryosunu başarıyla yönetmiş.

https://youtu.be/2ABNH0grhDg?si=xMcnH_hh66P6iAAl

3. PANDORA’NIN KUTUSU (YEŞİM USTAOĞLU – 2008)

Bunama belirtileri gösteren yaşlı annelerinin kaybolduğu haberi gelince İstanbul’da rahat birer burjuva hayatı yaşayan üç kardeş, doğdukları Karadeniz dağ köyüne dönmek zorunda kalırlar.

Burada Pandora’nın kutusu gibi açılan aile sırları, olayların gidişatını etkileyecektir. Eşsiz Karadeniz manzaraları da filmin bir artısı. Yönetmen, senaryoda da katkı sahibi.

4. YILANI ÖLDÜRSELER (TÜRKAN ŞORAY – 1981)

Yaşar Kemal’in klasik romanından sadık bir uyarlama yapmış Türkan Şoray. Eşkıya Abbas ile olan aşkını iyi yansıtamaması filmin tek eksisi.

Ancak, cehaletle yoğrulmuş köylülerin suçsuz bir kadına çektirdiklerinin duygusu size tamamen geçiyor. 

https://youtu.be/ls6emZ-Pg9U?si=46yjxJhNHn--RwEd

5. SALKIM HANIM’IN TANELERİ (TOMRİS GİRİTLİOĞLU – 1999)

Yılmaz Karakoyunlu’nun romanından uyarlama geniş kadrolu film, Varlık Vergisi ekseninde dönemin yeni ve eski zenginlerini, eski İstanbul’u, yiten değerleri anlatıyor.

Hülya Avşar dışında oyunculuklar usta işi. Özellikle Zafer Algöz evlere seza nefis bir kötü adam portresi çizmiş.

6. 80. ADIM (TOMRİS GİRİTLİOĞLU – 1996)

Dev bir oyuncu kadrosundan 12 eylül darbesi ve birbirleri ile hesaplaşmalarının öyküsü.

Levent Ülgen’in oynadığı karizmatik devrimci hikâyenin merkezinde. Zuhal Olcay-Haluk Bilginer-Altan Erkekli-Derya Alabora-Hümeyra-Selçuk Yöntem ve daha nice usta oyuncunun gövde gösterisi yaptığı film, o oranda başarılı bir anlatım çizgisi tutturamasa da, yeterince ilginç olmayı başarıyor. Mehmet Eroğlu, kendi romanını sinemaya uyarlamış.

https://youtu.be/HUCez-wPQLw?si=rLxXho4gKOwffJ2o

19. YÜZYIL EDEBİYATINDAN UYARLAMA EN İYİ FİLMLER

 

19. YÜZYIL EDEBİYATINDAN UYARLAMA EN İYİ FİLMLER

7. THE INVISIBLE MAN / GÖRÜNMEYEN ADAM   (ABD – 1933)

19. Yüzyıl bilimkurgu edebiyatı denince akla gelen iki isimden (diğeri Jules Verne) biri olan İngiliz H.G.Wells’in aynı adlı romanından (1897) daha önce “Frankenstein” ile büyük ün kazanan James Whale’in başrol oyuncusu Claude Rains’i zamanının ötesinde tekniklerle yönettiği klasik film.

Kendini görünmez yapmayı başaran bilim adamın trajedi ve gerilim dolu hikâyesi.

6. THE INNOCENTS / MASUMLAR   (İNGİLTERE – 1961)

Ünlü İngiliz edebiyatçı Henry James’in “Turn of The Screw (1898)” hikâyesinden Jack Clayton’ın uyarladığı film, birinci sınıf bir perili ev hikâyesi.

Hiçbir kanlı sahne içermeden müthiş bir gerilim atmosferi yaratmada dönemin yetenekli güzeli Deborah Kerr’in oyunculuğunun payı büyük.

5. ISLAND OF LOST SOULS / KAYIP RUHLAR ADASI   (İNGİLTERE – 1932)

Listeme üç roman uyarlamasını aldığım H.G.Wells’in “Dr. Moreau’nun Adası (1896)” klasiği birkaç kez sinemaya uyarlandı. En iyi versiyonu bu film. 

Korku filmlerinin gedikli yönetmeni Erle C. Kenton, korku filmlerinin en önemli aktörlerinden Boris Karloff ve sinemanın en büyük oyuncularından Charles Laughton. Sonuç : Tıkır tıkır işleyen parlak bir uyarlama.

4. THE TIME MACHINE / ZAMAN MAKİNESİ   (ABD – 1960)

Bilimkurgunun en büyük üstadlarından H.G.Wells’in ilk romanı “Zaman Makinesi”nden (1895) George Pal’in uyarladığı film, Hollywood etkisiyle bir başyapıt olan romanın eleştirisel tonunu koruyamasa da, zamanın testine dayanan başarılı bir çalışma olmuş.

3. DRACULA   (ABD – 1931)

1931, herhalde dünya korku sineması tarihinin en önemli kilometre taşı olmuştu. Aynı sene dünyanın en ikonik iki gotik figürü beyazperdeyi domine ettiler : Dracula ve Frankenstein.

Bram Stoker’ın 1897 tarihli aynı adlı romanından uyarlama film, hala etkisini koruyan bir başyapıt. Aynı zamanda Universal Stüdyolarının ünlü canavarlar geleneğini başlatan filmdir.

2. FRANKENSTEIN   (ABD – 1931)

Mary W. Shelley’nin dünyanın en ünlü romanlarından biri olan “Frankenstein ya da Modern Prometheus (1818)” romanının (biri çok iyi) iki de devam filmine sahip en başarılı uyarlaması.

Canavar, bakanın gözündedir.

1. IKIRU / YAŞAMAK   (JAPONYA- 1952)

Tolstoy’un “İvan İlyiç’in Ölümü (1886)” uzun hikâyesinin Japon sinemasının en büyük ismi, auteur yönetmen Akira Kurosawa tarafından yapılmış serbest uyarlaması.

Kurallara bağnazlıkla bağlı bir bürokratın, ölümcül bir hastalığa yakalandıktan sonraki ilham verici değişimini anlatan zamansız bir sinema klasiği.

YARIM ASIRLIK HAZİNELER – 1975’in EN İYİ 6 FİLMİ

 YARIM ASIRLIK HAZİNELER  – 1975’in EN İYİ 6 FİLMİ

1. SALO YA DA SODOM’UN 120 GÜNÜ  (İtalya)

İtalyan sinemasının devlerinden, şair ve yazar Pier Paolo Pasolini’nin son filmi. Film henüz vizyona çıkmadan öldürülmüştü.

Marquis de Sade’ın eserinden serbestçe uyarlanan film, II. Dünya Savaşı yıllarında birkaç faşistin Kuzey İtalya’da kısa soluklu bağımsız Salo Devleti’nde 30 kadar kız/erkek genci nasıl şiddet, seks, aşağılama ve işkenceye tabii tuttuklarının anlatımı.

Faşizmin, kötülüğün en saf halinin cesurca perdeye aktaran filmin çok çarpıcı, hassas insanların kaldıramayacağı sahneleri var. Balyoz gibi bir başyapıt.

2. ONE FLEW OVER CUCKOO’S NEST  (ABD)

Büyük 5 Oscar’ı (Film, Yönetmen, Aktör, Aktris, Senaryo) kazanan tarihteki 3 filmden biri. Jack Nicholson aday gösterildiği üst üste 3. Yılda ödülü ilk kez almış oldu. Daha sonra 2 kez daha alacaktı.

Usta Çek yönetmen Milos Forman da ilk Oscar’ını bu filme alacaktı. İkincisini Amadeus (1984) ile.

Bir akıl hastanesinde geçen filmde, Jack Nicholson ve antagonist hemşire başta müthiş bir oyuncu kadrosu, oyunculuk resitali veriyorlar.

3. HABABAM SINIFI (TÜRKİYE)

Rıfat Ilgaz üstadın ölümsüz eserinden aşılamaz Ertem Eğilmez başyapıtı. Senaryo Umur Bugay’a ait. 5 tane de devam filmi yapıldı.

Gülmekten yerlere yatırır ama bazı küçük anlarda da gözünüzden birkaç damla yaş getirir. 

Sonradan hepsi efsaneleşecek kadrosuyla bu “ anlatılmaz / yaşanır “ komedi klasiğini 5 kereden az izlemiş olan bizden değildir (!).

4. JAWS   (ABD)

Sinema sektörünü değiştiren film. Dünyanın ilk “summer blockbuster”ı. Yönetmen Steven Spielberg’ü dünyaya tanıtan film.

Başından sonuna kadar bir merak ve gerilim temposu içinde ilerleyen film, açık ara sinemanın ürettiği en iyi köpekbalığı filmi. Giderek kötüleşen 4 filmlik de bir serisi var.

5. MONTY PYTHON AND THE HOLY GRAIL  (İngiltere)

İngiliz televizyonunun gelmiş geçmiş en komik skeç topluluğunun ilk sinema deneyimi, altı kişilik fantastik grubun iki Terry’sinin yönetiminde ve ortak bir senaryoyla parlak bir komedi başyapıtı olarak ortaya çıkmış.

Eksantrik ve zamansız parodilerle Kral Arthur’un hikâyesi enfes bir şekilde ti’ye alınmış.

6. DOG DAY AFTERNOON  (ABD)

Gerçek bir olaydan esinlenen film, üç amatör soyguncunun trajikomik ama heyecanlı banka soygunu hikâyesinin anlatıyor.

Soyguncularının başının (Al Pacino) amacı, kadın olmak isteyen sevgilisinin ameliyatı için para sağlamak olunca olay tam bir medya sirkine dönüyor.

Sidney Lumet ustadan en iyi senaryo Oscar’ını alan bir sosyal drama-aksiyon filmi. 

 En İyi Alfred Hitchcock Filmleri

1. PSYCHO – 1960

Sanat filmi seviyesinde bir korku filmi. Başrol aktrisini 40. Dakikada öldürecek kadar devrimci ve cesur bir başyapıt. Slasher ve belki de splatter filmlerinin öncüsü. Her türlü övgüye layık olan film, bir roman uyarlaması.

Çok uzun yıllar sonra Anthony Perkins ile sadece biri kötü olan üç de devam filmi çekildi (yine de neyse ki, görmedi bunları usta)

2. ROPE – 1948

Tek bir odada geçen; cinayeti ve de katilleri daha ilk sahneden gördüğümüz, belki de hakkı en az teslim edilmiş filmi. 

Alt ve üst metinleriyle çok başarılı bir senaryonun usta bir yönetimle birleşmesinden doğan bir klasik. Gerçek bir olaydan esinlenmiş.

3. REAR WINDOW – 1954

James Stewart’in tekerlekli sandalyeden kalkmadan oyunculuk dersi verdiği mizah sosu unutulmamış ama yarattığı gerilimi de tıpkı kahramanımız gibi oturduğunuz koltuktan bile hissedeceğiniz bir film. 

Geleceğin Monaco Prensesi Grace Kelly de 25 yaşının tüm güzelliği ile iyi bir oyun vermiş.

4. VERTIGO - 1958

Hitchcock’un psikolojiye en çok yaslanan filmlerinden biri. Yönetmenin fetiş aktörü James Stewart’a tam bir Hitchcock sarışını Kim Novak eşlik ediyor. 

Sonu çok şaşırtıcı olmadığı halde, hipnotize edici bir film.

5. NORTH BY NORTHWEST – GİZLİ TEŞKİLAT - 1959

Üstadın macera türüne en çok göz kırptığı hareketli gerilimi.

Heyecanı ve temposu hiç düşmeyen enfes bir seyirlik. Cary Grant ve Eva Marie-Saint’e çok iyi bir “kötü adam” portresi çizen James Mason eşlik ediyor.

6. THE BIRDS - 1963

Ustanın bir öncülüğü daha. Jaws’dan 12 yıl önce sinemada hayvan saldırısı filmleri çağını hem de hiç ummadığınız bir canlı türü ile başlatmış. Çok başarılı bir sonuçla. 

7. LIFEBOAT – 1944

2. Dünya Savaşı’nın ortasında çekildiği halde, gerçek hayattaki baş düşman Alman subayına insancıl bir bakış getirebildiği için çok önemli, hakkı biraz yenmiş bir gerilim.

Hemen tamamı batan bir geminin kurtarma sandalında geçen film, ilgiyi ayakta tutmayı yine de başarıyor.,

8. REBECCA – 1940

Daphne Du Maurier’in çok satan kitabından uyarlanan filmde, çok iyi oyuncuların yanı sıra auteur yönetmenimizin mahareti ile malikâne bile adeta rol kesiyor. 

Kocasının eski eşinin hatırası altında bunalan yeni gelinin hissettiği gerilim sizi de sarıyor.

9. STRANGERS ON A TRAIN - 1951

Psikopatlık seviyesini bilmediği, trende tanıştığı bir adamla mahvına yol açacak bir cinayet anlaşmasına giren adamın gerilimli macerası.

Patricia Highsmith’in romanından uyarlanan filmin senaryosunda Raymond Chandler’ın da katkısı var. Daha ne olsun.